"Yunus, kurt, ayı veya aslan mısınız? Uzmanlar, uykunuzun kişiliğini bilmenin üretkenliğinizi artırmanıza ve işinizde başarılı olmanıza nasıl yardımcı olabileceğini ortaya koyuyor. Kronotipler, sirkadiyen ritmi ve kişisel uyku profilini tanımlar. Avustralyalı uyku uzmanı Olivia Arezzolo, kronotiplerin nasıl çalıştığını açıklıyor. Arezzolo, her kronotipin dinlenme ve uyanıklık zamanlarından nasıl keyif aldığını da anlatıyor. Örneğin, ayılar öğleden sonra erken saatlerde üretkenlikte düşüş yaşarken, kurtlar ise geceleri daha iyi hissediyor.
İnsanlar temel kronotiplerini değiştiremez fakat, davranışlarını değiştirebilirler. İşte 4 kronotip ve açıklamaları... Siz hangisisiniz? Avustralyalı uyku uzmanı, "kronotip" türünüzü bilmenin iş yerinde üretkenliğinizi artırmaya nasıl yardımcı olabileceğini açıklıyor. Olivia Arezzolo, kronotipleri "uyku profilleri" olarak tanımıyor, yani bu biyolojik olarak erken kalkmaya ve daha sonra yorgun olmaya mı, yoksa geç kalkmaya ve daha sonra yorulmaya mı programlı olduğunuzu anlamanın bir yolu. 30 yaşındaki Arezzolo Dailymail'de yer alan haberde "Bu yaklaşım bireysel sirkadiyen ritminizi veya uyku-uyanma döngünüzün nasıl programlandığını ana hatlarıyla açıklıyor" diyor.
Kronotipler, insanların uyku ve uyanıklık döngülerini tanımlar. Dört temel kronotip vardır: ayılar, kurtlar, aslanlar ve yunuslar.
Ayılar; Ayılar, insanların en yaygın kronotip tipidir. Sabahları erken kalkarlar ve akşamları erken yatarlar. En üretken oldukları saatler sabah 8 ile öğleden sonra 1 arasıdır.
Kurtlar; Kurtlar, geceleri daha aktif olan kronotip tipidir. Sabahları geç kalkarlar ve akşamları geç yatarlar. En üretken oldukları saatler öğleden sonra 1 ile akşam 6 arasıdır.
Aslanlar; Aslanlar, sabahları en üretken olan kronotip tipidir. Sabahları erken kalkarlar ve akşamları geç yatarlar. En üretken oldukları saatler sabah 6 ile öğleden önce 11 arasıdır.
Yunuslar; Yunuslar, en değişken kronotip tipidir. Uyku ve uyanıklık döngüleri diğer kronotiplere göre daha düzensizdir. En üretken oldukları saatler gün içinde değişebilir.
Kronotipinizi nasıl öğrenirsiniz?
Kronotipinizi, uyku ve uyanıklık alışkanlıklarınızı gözlemleyerek öğrenebilirsiniz. Sabahları ne zaman en iyi uyanırsınız? Akşamları ne zaman en iyi uyursunuz? En üretken olduğunuz saatler hangileridir?
Kronotipinizi öğrendikten sonra, ona uygun bir yaşam tarzı oluşturabilirsiniz. Örneğin, ayıysanız, sabahları erken kalkmak ve akşamları erken yatmak için kendinize bir düzen oluşturun. Kurtsanız, geceleri daha aktif olabilirsiniz. Aslansanız, sabahları erken kalkıp egzersiz yapabilirsiniz. Yunussanız, uyku ve uyanıklık döngünüzü düzene sokmak için bazı değişiklikler yapabilirsiniz.
Kronotipinizi bilmek, daha verimli ve üretken olmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, uyku düzeninizi ve ruh halinizi iyileştirmenize de yardımcı olabilir.
Kronotipinizi belirlemek için yapabilecekleriniz
- Uyku ve uyanıklık alışkanlıklarınızı gözlemleyin. Sabahları ne zaman en iyi uyanırsınız? Akşamları ne zaman en iyi uyursunuz? En üretken olduğunuz saatler hangileridir?
- Kronotip testi yapın. İnternette veya kitapçılarda bulunan birçok kronotip testi mevcuttur.
- Bir uyku uzmanına danışın. Bir uyku uzmanı, kronotipinizi belirlemenize ve ona uygun bir yaşam tarzı oluşturmanıza yardımcı olabilir.
Kronotipinizi bilmenin faydaları
- Daha verimli ve üretken olun.
- Daha iyi uyku düzenine kavuşun.
- Ruh halinizi iyileştirin.
- Stresi azaltın.
- Hastalık riskinizi azaltın.
Kronotipinizi değiştirebilir misiniz?
Kronotipinizi değiştirmek zordur, ancak imkansız değildir. Kronotipinizi değiştirmek için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:
- Düzenli uyku saatleri belirleyin ve uyku düzeninizi bozmayın.
- Öğle (kaylüle) uykusunu saat 14.00'den sonraya bırakmayın,
- yatak odasında kirli çamaşırlar yadsa yeni yıkanmış çamaşırları bulundurmayın,
- Karanlıkta uyku çok önemlidir,
- Uykudan önce magnezyum içerikli takviyeler alın (koyu yapraklı yeşillikler, kabak çekirdeği, susam, tahin, kakao),
- Lavanta yağından buhurdanlık ile uyku ortamını geliştirin (melisa ve kedi otu da dahil edebilirsiniz),
- Uyku göz yastığı kullanabilirsiniz,
- Tıbbi papatya çayı yada lavanta çayı yada pasiflora çayı tüketebilirsiniz,
- Kakao, badem, fındık, ceviz yiyebilirsiniz.
- muz, vişne, elma, kuru baklagiller, fermente besinler alınabilir.
- Yatak odasını karanlık, sessiz ve serin tutun.
- Yatmadan önce meyve, kafein ve alkolden kaçının.
- Yatmadan önce egzersiz yapın, ancak çok ağır egzersizlerden kaçının.
- Uyku apnesi veya diğer uyku bozukluklarınız varsa tedavi ettirin.
Kronotipinizi bilmek, daha iyi bir yaşam sürmenize yardımcı olabilir. Kronotipinizi belirlemek ve ona uygun bir yaşam tarzı oluşturmak için zaman ayırın.
İnfo kaynak: https://www.gzt.com/infografik/jurnalist/biyolojik-uyku-tipleri-15162
BeslerŞifa Sabun, krem, merhem, macun, yağ, çay, sirke ve hacamat sülük; Eğitim/ Üretim/ Fason anlaşma yapan örnek bir sosyal girişim modelidir.